تاثیرات روانی جنگ دیگر به قلمرو انسانها محدود نمیشود. قارهی آفریقا شاهد افزایش شمارِ حیوانات جوانی است که در حیات وحش به غارت و چپاول و نابودی مشغولند.
فیلهای آفریقایی دارند عصبانی میشوند. ۳۰ سال مبارزه با شکار غیرقانونی و حفاظت مدیریتشده حالا دارد به نتیجهی معکوس ختم میشود و رفتارهای خشن و غیرمعمول این حیوانات را در پی میآورد. در کنیا، فیلها احشام قبیلهی ماسایی را هدف گرفته و میکشند. در آفریقای جنوبی، در دو سال گذشته، تنها در یک پارک، ۵۸ رینو کشته شدهاند. در اوگاندا، یک دهکده هدف حملههای خشن و بدون هدف فیلهای محلی قرار گرفته، در حالیکه پیش از این، شاهد پرسهی آرام و صلحآمیز همین فیلها بوده است. چه چیزی این فیلهای آرام آفریقایی را تحریک کرده و باعث شده چنین رفتار خشنی از خود بروز دهند؟
گروهی از دانشمندان برای رمزگشایی از این رازِ روانشناسانه، مشغول به کار شدهاند. وقتی آنها به سراغ تاریخچهی فردی فیلها میروند، تصویر کمابیش واضحی از اوضاع در برابرشان شکل میگیرد. فیل حیوانی است که مشابهتهای زیادی با ما دارد، طول عمر مشابه، دوران کودکی و سوگواری برای مردگان. اگر بپذیریم که فیلها موجوداتی احساساتی هستند، آیا ممکن است مشکلات احساسی هم داشته باشند؟ ما با آگاهی از تاریخچهی خانوادگی فیلها، به نحوهی مدیریت فیلها در ۳۰ سال گذشته توسط خودمان، نگاهی میاندازیم. مدیریتی که اغلب با نابودکردن ساختار طبیعی مسنسالاری فیلها همراه بوده است. آیا دخالت و دستکاری ما باعث بوجود آمدن این رفتار خشن شده است؟ دانشمندان اخیرا اعلام کردهاند که این فیلها دچار اختلال فشار روانیِ پسآسیبی هستند. ما پای صحبت چندین عصبشناس و روانکاو مینشینیم و میپرسیم که آیا واقعا میتوان فیلها را با انسانها مقایسه کرد؟ همچنین به یک یتیمخانهی فیلها رفته و از آنها میپرسیم برای درمان فیلهای دچار آسیبهای روانی چطور برخورد میکنند؟ و مهمتر اینکه اگر ما موفق به درمان این فیلها نشویم، آنوقت چه اتفاقی میافتد؟
جویس پول و سویلا سایالِل، دو محقق برجستهی فیلها، برایمان توضیح میدهند که چطور بعد از ۲۰ سال تحقیقات مفصل در آمبوسلی به این نتیجهی عجیب رسیدهاند که فیلها میتوانند با قصد و نیت قبلی، اقدام به انتقامجویی کنند.
آیا ما فیل آفریقایی را دست کم گرفتهایم؟ آیا حالا در سایهی آگاهی از اشتباهات مدیریتیمان در گذشته و درکی که اخیرا از ذهن فیلها بدست آوردهایم، میتوانیم در آینده به سوی رابطهای بهتر با این غولهای آرام آفریقا قدم برداریم؟